I. Kim loại kiềm và kim loại kiềm thổ

1. Kim loại kiềm         

Nhóm IA, cấu hình electron lớp ngoài cùng: ns¹, có tính khử mạnh nhất trong các kim loại: $M \rightarrow M^{+}+e$.

Điều chế: Điện phân muối halogenua nóng chảy

$ 2MX {\overset{đpnc}{\longrightarrow}} 2M + X_2$

2. Kim loại kiềm thổ       

Nhóm IIA, cấu hình electron lớp ngoài cùng: ns², có tính khử mạnh chỉ sau kim loại kiềm: $M \rightarrow M^{2+}+2e$.

Điều chế: Điện phân nóng chảy

$M{X_2}\xrightarrow{{đpnc}}M + {X_2}$

II. Một số hợp chất quan trọng của kim loại kiềm

1. NaOH: Là bazơ mạnh, tan nhiều trong nước và tỏa nhiệt.

$NaOH \rightarrow Na^{+} + OH^{-}$

2. NaHC0₃: NaHCO₃ tác dụng với axit và với kiềm.

$ 2NaHCO_3 {\overset{ t^{o}}{\longrightarrow}} Na_2CO_3 + CO_2 \uparrow+ H_2O$

3. Na₂CO₃: Là muối của axit yếu, có đầy đủ tính chất chung của muối.

4. KN0₃: 
$ 2KNO_3 {\overset{ t^{o}}{\longrightarrow}} 2KNO_2 + O_2 \uparrow$

III. Một số hợp chất quan trọng của kim loại kiềm thổ

1. Ca(OH)₂: Là bazơ mạnh, dễ dàng tác dụng với CO₂

 $ CO_2 + Ca(OH)_2 \rightarrow CaCO_3 \downarrow + H_2O$

2. CaCO₃:

$ CaCO_3 {\overset{ \sim 1000^{o}C}{\longrightarrow}} CaO +CO_2 \uparrow$  

3. Ca(HCO₃)₂ :

$ Ca(HCO_3)_2 {\overset{t^{\circ}C}{\rightleftharpoons}}CaCO_3 \downarrow + CO_2 + H_2O$

4. CaSO₄ (canxi sunfat, còn gọi là thạch cao): Tùy theo lượng nước kết tinh có trong tinh thể, ta có:

- Thạch cao sống: CaSO₄.2H₂O

- Thạch cao nung: CaSO₄.H₂O

- Thạch cao khan: CaSO₄

IV. Nước cứng

2. Phân loại

- Nước cứng có tính cứng tạm thời: Chứa Ca(HCO₃)₂ và Mg(HCO₃)₂.

- Nước cứng có tính cứng vĩnh cửu: Chứa các muối clorua và sunfat của canxi và magie.

- Nước cứng có tính cứng toàn phần: Có cả tính cứng tạm thời và tính cứng vĩnh cửu.

3. Cách làm mềm nước cứng

- Phương pháp kết tủa.

- Phương pháp trao đổi ion: Dùng chất trao đổi ion (hạt zeolit), hoặc nhựa trao đổi ion.