Bài 28: Không khí - sự cháy

I. THÀNH PHẦN CỦA KHÔNG KHÍ

1. Không khí là một hỗn hợp nhiều chất khí, trong đó, khí oxi chiếm khoảng 1/5 thể tích (chính xác hơn là khí oxi chiếm khoảng 21% về thể tích không khí), phần còn lại hầu hết là khí nitơ.

2. Trong không khí, ngoài $O_{2}$ và $N_{2}$ còn có hơi nước, khí $CO_{2}$ và một số khí hiếm như neon $Ne,$ agon $Ar,$ bụi khói… tỉ lệ những chất khí này rất nhỏ, khoảng 1% trong không khí.

$\Longrightarrow$Như vậy: Thành phần theo thể tích của không khí là 78% nitơ, 21% oxi, 1% các khí khác (khí cacbonic, hơi nước, khí hiếm,…).

3. Bảo vệ không khí trong lành, tránh ô nhiễm

- Tác hại: Không khí bị ô nhiễm gây tác hại đến sức khỏe con người và đời sống của động vật, thực vật, phá hoại dần những công trình xây dựng như cầu cống, nhà cửa, di tích lịch sử…

- Biện pháp:

+ Cần phải xử lí khí thải của các nhà máy, các lò đốt, các phương tiện giao thông… để hạn chế đến mức thấp nhất việc đưa vào khí quyển các khí có hại như $CO_{2},$ $CO,$ $SO_{2},$ bụi, khói…

+ Bảo vệ rừng, trồng rừng, trồng cây xanh... là những biện pháp tích cực bảo vệ không khí trong lành.

- Bảo vệ không khí trong sạch là nhiệm vụ của mỗi người, của mỗi quốc gia.

II. SỰ CHÁY VÀ SỰ OXI HÓA CHẬM

1. Sự cháy

- Sự cháy là sự oxi hóa có tỏa nhiệt và phát sáng.

Ví dụ: gaz cháy

- Sự cháy của một chất trong không khí và trong oxi:

+ Bản chất của chúng là giống nhau, đó là sự oxi hóa.

+ Khác nhau: Sự cháy trong không khí xảy ra chậm hơn, tạo ra nhiệt độ thấp hơn khi cháy trong oxi. Đó là vì trong không khí, thể tích khí nitơ gấp 4 lần thể tích khí oxi, diện tiếp xúc của chất cháy với các phân tử oxi ít hơn nhiều lần nên sự cháy diễn ra chậm hơn. Một phần nhiệt bị tiêu hao để đốt nóng khí nitơ nên nhiệt độ đạt được thấp hơn.

2. Sự oxi hóa chậm

- Sự oxi hóa chậm là sự oxi hóa có tỏa nhiệt nhưng không phát sáng.

Ví dụ: sắt để lâu trong không khí sẽ bị gỉ

- Sự oxi hóa chậm thường xảy ra trong tự nhiên.

- Trong điều kiện nhất định, sự oxi hóa chậm có thể chuyển thành sự cháy, đó là sự tự bốc cháy.

3. Điều kiện phát sinh và các biện pháp để dập tắt sự cháy

- Điều kiện phát sinh sự cháy:

+ Chất phải nóng đến nhiệt độ cháy;

+ Phải có đủ khí oxi cho sự cháy.

- Muốn dập tắt sự cháy, cần thực hiện một hay đồng thời cả hai biện pháp sau:

+ Hạ nhiệt độ của chất cháy xuống dưới nhiệt độ cháy;

+ Cách li chất cháy với oxi.