Bài 18: Vấn đề khai thác, sử dụng và bảo vệ rừng A-ma-dôn
1. Đặc điểm của rừng nhiệt đới A-ma-dôn
- A-ma-dôn là rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới
+ Diện tích hơn 5,5 triệu km2.
+ Rừng trải rộng trên nhiều quốc gia, chủ yếu ở Bra-xin (chiếm 60% diện tích).
- Do khí hậu nóng ẩm, rừng A-ma-dôn có mức độ đa dạng sinh học rất cao:
+ Rừng gồm 5 – 6 tầng cây với các cây vượt tán có thể cao trên 50 m, bên dưới là các cây gỗ lớn, cây bụi thấp cùng hệ thống dây leo chằng chịt.
+ Thành phần loài động, thực vật hết sức phong phú, đa dạng với hàng triệu loài côn trùng; hàng nghìn loài chim, thú, bò sát và hàng chục nghìn loài thực vật.
- Rừng A-ma-dôn được xem là “lá phổi xanh” của Trái Đất, cung cấp oxy cho sự sống, đóng vai trò quan trọng trong điều hòa khí hậu, là nguồn dự trữ sinh học quý giá của toàn cầu.
2. Vấn đề khai thác, sử dụng và bảo vệ rừng A-ma-dôn
- Hiện trạng:
+ Diện tích rừng A-ma-dôn đang bị mất dần
+ Năm 2016, mất khoảng 3,4 triệu ha rừng nguyên sinh.
+ Năm 2020 mất khoảng 2,3 triệu ha rừng.
- Nguyên nhân: Rừng A-ma-dôn được khai thác và sử dụng để canh tác nông nghiệp, khai thác khoáng sản, lấy gỗ, làm đường giao thông và phát triển thủy điện trong lưu vực sông.
- Hậu quả:
+ Hoạt động khai thác rừng quá mức đã gây hậu quả nghiêm trọng cho môi trường, là một trong những nguyên nhân làm biến đổi khí hậu.
+ Cháy rừng làm suy giảm số lượng loài động, thực vật của rừng.
- Giải pháp: Năm 2019, các quốc gia trong khu vực đã kí Hiệp ước bảo vệ rừng A-ma-dôn với nhiều biện pháp:
+ Hạn chế khai thác gỗ;
+ Trồng lại rừng;
+ Đẩy mạnh vai trò của cộng đồng bản địa trong phát triển bền vững;
+ Hỗ trợ về tài chính để thực hiện các cam kết và sáng kiến bảo vệ rừng,…