I. CHÍNH SÁCH KINH TẾ MỚI VÀ CÔNG CUỘC KHÔI PHỤC KINH TẾ (1921 – 1925)

- Sau khi chiến thắng ngoại xâm và nội phản, năm 1921, nước Nga Xô viết bước vào thời kì hoà bình xây dựng đất nước trong hoàn cảnh hết sức khó khăn. Bảy năm chiến tranh (1914 - 1921) đã tàn phá kinh tế nặng nề, năm 1920 sản lượng nông nghiệp chỉ bằng ½ so với trước chiến tranh, sản lượng công nghiệp chỉ còn 1/7, nhiều vùng lâm vào bệnh dịch và nạn đói. Bọn phản cách mạng chống phá, gây bạo loạn ở nhiều nơi.

- Tháng 3/1921, Đảng Bôn-sê-vích Nga quyết định thực hiện Chính sách kinh tế mới do Lê-nin đề xướng. Chính sách kinh tế mới đã bãi bỏ chế độ trưng thu lương thực thừa và thay thế bằng chế độ thu thuế lương thực (sau khi nộp đủ thuế lương thực quy định, nông dân được quyền sử dụng số dư thừa), thực hiện tự do buôn bán, mở lại các chợ, cho phép tư nhân được mở các xí nghiệp nhỏ và khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư, kinh doanh ở Nga.

- Nhờ có chính sách kinh tế mới, nông nghiệp và các ngành kinh tế khác được phục hồi và phát triển nhanh chóng. Đời sống người dân được cải thiện. Năm 1925, sản xuất công, nông nghiệp đạt mức xấp xỉ trước chiến tranh.

- Trước yêu cầu các dân tộc phải liên minh khăng khít trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước, tháng 12/1922, Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) được thành lập trên cơ sở bốn nước cộng hoà gồm Nga, Bê-lô-rút-xi-a, U-crai-na và Ngoại Cáp-ca-dơ.

II. CÔNG CUỘC XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở LIÊN XÔ (1925 - 1941)

- Sau khi khôi phục kinh tế, Liên Xô vẫn là một nước nông nghiệp lạc hậu so với các nước tư bản phương Tây, nông nghiệp chiếm trên 2/3 tổng sản phẩm quốc dân, máy móc phải nhập của nước ngoài. Vì thế, Liên Xô phải thực hiện nhiệm vụ công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa để xây dựng cơ sở vật chất. 

- Trong những năm 1926 – 1929, nhân dân Liên Xô tập trung sức lực vào việc thực hiện công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa, ưu tiên phát triển công nghiệp nặng mà trọng tâm là ngành công nghiệp chế tạo máy công cụ, ngành công nghiệp năng lượng (điện, than, dầu mỏ), ngành chế tạo máy móc nông nghiệp và ngành công nghiệp quốc phòng.

- Cùng với nhiệm vụ công nghiệp hoá, nhân dân Liên Xô tiến hành cải tạo nền nông nghiệp, thu hút đông đảo nông dân tham gia các nông trang tập thể. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô được thực hiện qua các kế hoạch 5 năm, mỗi kế hoạch đều có mục tiêu kinh tế - xã hội cụ thể. Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất và lần thứ hai đều hoàn thành trước thời hạn.

- Trong thời kì đầu, Liên Xô đạt được những thành tựu to lớn, năm 1936, Liên Xô đứng đầu sản lượng công nghiệp ở châu Âu và thứ hai trên thế giới. Công cuộc tập thể hoá nông nghiệp hoàn thành, nhân dân Liên Xô đã xây dựng được một nền nông nghiệp tập thể hoá, cơ giới hoá và có quy mô sản xuất lớn.

- Về văn hoá – giáo dục, Liên Xô đã thanh toán nạn mù chữ, thực hiện phổ cập giáo dục tiểu học cho tất cả mọi người và phổ cập giáo dục trung học cơ sở ở các thành phố. Các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, văn học nghệ thuật cũng đạt được nhiều thành tựu.

- Về xã hội, các giai cấp bóc lột đã bị xoá bỏ, chỉ còn lại hai giai cấp lao động là công nhân, nông dân và tầng lớp trí thức mới.